Jodenvergassers

Jodenvergassers

‘Hoe was het bij je ouders? Nog nieuwtjes?’
Ik besluit tot een uitstelmanoeuvre.
‘Pa zat weer te klooien met zijn gehoorapparaten.’

We kijken elkaar begrijpend aan. Hij heeft er zo’n afstands­bediening bij gekregen. Nou, dan weet je wat er gebeurt. Hannesen, geagiteerd knopjes drukken, in blinde paniek door een eindeloze gebruiksaanwijzing bladeren. Geleverd in alle talen behalve een die een zevenentachtigjarige kan lezen. Een ramp kortom. Tweeduizend en meer euro kost dat spul. Maar die bevlogen uitvinders van Siemens, die adepten van een maakbare samenleving, werken uitsluitend met proefpersonen waarmee je kan praten. Mensen die niet alleen niet al te erg doof zijn maar die ook de muis van de computer niet letterlijk naar de rechterhoek van het beeldscherm tillen. En dan is het ook handig als je bij klachten zelf aan de bel trekt, assertief aangeeft dat iets klemt, schrijnt, schampt of gewoon lastig in te brengen is.

Ik kijk geboeid naar het omwisselen van twee nieuwe batterijtjes. Eerst met trillende vingers dat kleine, fragiele spul uit je oorschelp pulken. Gedoe. Kost tijd. Dan liggen er twee kleine banaantjes op tafel. Aan het uiteinde een ragdun buisje dat is verbonden met een op maat gemaakt dopje dat pa in zijn gehoorgang moet duwen. Om het banaantje te openen moet hij aan een heel klein hendeltje frummelen. De ultieme test voor de fijne motoriek. Zou al een opgave zijn voor een jeugdige garnalenpeller. Even openklikken en dan ‘met een handige draaibeweging’ uitvouwen. De batterij valt natuurlijk op de grond. In het hoogpolige tapijt.

‘Godverdomme, kom hier kreng!’

En dus op de versleten knieën: weer vijf minuten lol. Bril op, bril af. Zijn artrose vingers tasten en zoeken. Het inzetten van de batterijen gaat op dezelfde manier maar dan in de andere volgorde. Hij maakt de verpakking open, zo’n geseald stukje karton. De vijf minuscule celletjes floepen eruit. Hop weer het tapijt in. En zo voorts!  Oh ja, nog iets: als die batterijen bijna leeg zijn geven ze een hoogtonig piepje.

‘Victor. Vic. VIHIC…! Je batterijen zijn weer op.’ En dan maakt mijn moeder met haar handen een beweging als die van Dombo het vliegende olifantje.

Ik denk terug aan de tijd dat muziek nog uit echte luidsprekers kwam. De tijd van de zelfgemaakte boxen, de tijd van geldgebrek. De tijd dat de speciaalzaken nog huis-aan-huis dikke reclameboeken verspreidden met pagina’s en pagina’s audiofiel genot. Smullen van de specificaties van de Bose 901’s. Het bezoek aan de betere geluidstudio waar we de hele ochtend zaten. Eigen muziek mee en dan maar vergelijken. Ook toen al wisten wij donders goed dat het menselijk gehoor boven 20.000 Hz. niets meer waarneemt. En dan dus twee piepjes afgeven als de batterij moet worden vervangen. Piepjes!

Mijn vader aan de keukentafel. Vóór hem de oortjes, een pincet, klein zakmes en de batterijtjes. Het hele vervangingsritueel. Commentaar van David Attenborough erbij en je hebt een YouTube-hit. Wel aardig trouwens dat die Attenborough amper een maandje ouder is dan pa. Beiden uit 1926. Ik ben benieuwd of David zijn hoortoestel wel aan de praat krijgt.

‘Verder geen nieuws dus.’
Ik schets zo terloops mogelijk de essentie van het gesprek. Dan haar reactie.

‘Een SS-er! En dat hebben ze nooit gezegd!

Mijn NSB-opa is eind 2017 klaar. Nieuwsgierig naar de hele roman? Ga naar de homepage en doe een pre order.